Mục lục
1. Hộp cơm bento là gì?
2. Nguồn gốc của hộp cơm bento
3. Hộp bento được làm như thế nào
4. Hộp bento được sử dụng để làm gì
5. Các loại bento chính của Nhật Bản
6. Mua hộp bento ở đâu
7. Làm hộp cơm bento cho gia đình thân yêu

Đối với người Nhật, khi làm bất cứ việc gì hay bất cứ lĩnh vực nào của đời sống thì tiêu chuẩn của cái đẹp vẫn luôn phải được đặt lên hàng đầu. Có thể nói rằng duy mỹ chính là nét đặc trưng cơ bản trong văn hóa truyền thống Nhật Bản. Văn hóa ẩm thực Nhật Bản cũng vậy, nổi tiếng về sự đa dạng, cầu kỳ, tỉ mỉ và tinh tế. Các món ăn không phải chỉ ngon mà còn cần phải đẹp, Bento cũng không phải ngoại lệ. Tuy chỉ đơn giản là những hộp cơm tiện lợi ra đời để phục vụ cho đời sống xã hội công nghiệp nhưng không vì thế mà chúng trở nên đơn điệu và nhàm chán. Hãy cùng chúng tôi xem lại lịch sử lâu dài của cơm hộp bento và hiểu thêm về văn hóa ẩm thực đầy tính thẩm mỹ của đất nước Nhật Bản xinh đẹp nhé!

1. Hộp cơm bento là gì?

Bento（弁当）có nghĩa là cơm hộp, là một bữa ăn đóng hộp đơn phần gồm tinh bột, đạm và chất xơ. Tinh bột thường là cơm, mì, bánh mì hoặc sandwich. Đạm là các món ăn được chế biến từ thịt hoặc cá. Và chất xơ ở đây sẽ là dưa chua hoặc rau củ đã được làm chín. 3 phần này sẽ được chia theo tỉ lệ là 4 - 2 - 1: gồm 4 phần cơm, 2 phần thịt và 1 phần rau. Tuy nhiên hiện nay thì tỉ lệ này sẽ được thay đổi phụ thuộc theo sở thích cũng như nhu cầu của mỗi người. Chính bởi tính tiện dụng, tiết kiệm mà vẫn đảm bảo được mọi nhu cầu riêng nên hộp cơm bento là sự lựa chọn quen thuộc của người dân Nhật Bản.

---

---

2. Nguồn gốc của hộp cơm bento

Lịch sử của Bento khá lâu đời, ly kỳ và trải qua nhiều biến động. Bắt nguồn từ thói quen sử dụng cơm rang đựng trong cái hộp nhỏ của người Nhật vào khoảng những năm 1185 của thời Kamakura (1185 - 1333), lúc đó nghệ thuật chiên gạo Hoshi-ii rất phát triển. Hoshi-ii chính là tiền thân của hộp bento ngày nay, có thể ăn trực tiếp hoặc nấu thành cơm.

Mãi đến năm 1568, trong thời Azuchi-Momoyama (1568 - 1600) bắt đầu xuất hiện những hộp đựng cơm bằng gỗ sơn mài và chúng trông tương tự với hộp cơm ngày nay. Hộp cơm bento đã ra đời từ đó và trở nên vô cùng phổ biến, chúng còn được xuất hiện trong các sự kiện đặc biệt như lễ hội Hanami（花見 - Lễ hội ngắm hoa anh đào) hay ăn trong các bữa tiệc trà.

---

---

Sang đến thời Edo (1603 - 1867), người Nhật đã phát triển hộp cơm bento sang những biến thể khác như koshibento（腰弁当） hay ekibento（駅弁当）.

Đến thời Taisho (1912 - 1926), bắt đầu xuất hiện hộp cơm bento được làm bằng nhôm cùng với những phụ kiện xa hoa. Trong thời kỳ này, cơm hộp bento đã đạt được đến đỉnh cao của nghệ thuật và là một nét đặc trưng của ẩm thực cung đình.

                                                      Ekibento（駅弁当）bán tại các nhà ga

Qua thời gian dài khi chế độ phong kiến ở Nhật dần suy yếu, đất nước mở cửa và sự thất bại sau Chiến tranh thế giới thứ hai, bento đã không còn là thú vui ngao du sơn thủy như trước đây nữa mà đã được bình dân hóa và trở thành món ăn phục vụ cho đời sống bận rộn của người dân. Bên cạnh đó, bento cũng đã bắt đầu được bán dưới dạng ăn liền tại các siêu thị và cửa hàng thực phẩm Nhật Bản.

3. Hộp bento được làm như thế nào

Trước khi có các vật liệu hiện đại vì hộp cơm bento được làm từ gỗ và chạm khắc bằng tay. Chúng được các thợ thủ công sơn mài và thiết kế nên những hộp trông càng đẹp, càng xa hoa thì chi phí sẽ càng đắt. Từ hai ví dụ điển hình trong bộ sưu tập của Bảo tàng Lịch sử Shinjuku, chúng ta cũng có thể thấy nó có thể được chế tác xa hoa đến mức nào. Hộp bento hình tháp được người nghệ nhân đại tài khảm vàng và sơn mài mịn. Chiếc hộp bento hình bầu ra đời từ thế kỷ XIX được người nghệ nhân khéo léo chia làm hai nửa, nửa màu trắng đựng đồ uống và nửa màu đỏ đựng đồ ăn, vô cùng sáng tạo và cực kỳ hoàn hảo cho một bữa tiệc ở công viên phải không nào?

Ngày nay, hầu hết các hộp cơm bento trên thế giới được sản xuất tại tỉnh Ishikawa của Nhật Bản. Ở đó họ sử dụng những chiếc khuôn để tạo ra số lượng lớn những chiếc hộp đựng đồ ăn trưa hàng ngày mà chúng ta yêu thích. Sau đó máy nén sẽ làm nhiệm vụ định hình và sửa chữa các ngăn. Sản phẩm ra lò sẽ là sản phẩm thô và được sơn bằng một cây súng sơn chuyên dụng. Người ta dùng kỹ thuật in lụa để tạo những hình khối và các hiệu ứng phức tạp khác trên hộp. Những bản in sẽ phụ thuộc vào hình dáng của hộp vuông hay tròn và được dập nổi tuyệt đẹp. Cuối cùng những chiếc hộp được đóng gói và vận chuyển đi khắp nơi trên thế giới, góp phần làm cho bữa trưa của chúng ta trở nên tiện lợi hơn.

4. Hộp bento được sử dụng để làm gì

Các gia đình ở Nhật luôn có sẵn một vài chiếc hộp bento với nhiều hình dáng như hình chữ nhật, hình tròn, hình trứng và bằng nhiều chất liệu khác nhau như gỗ, kim loại hoặc nhựa. Mỗi hộp bento sẽ có cách chia các ngăn riêng, vừa đủ chứa bữa ăn cho một người và được thiết kế để có thể giữ nóng thức ăn một cách tốt nhất.

Các cha mẹ sẽ làm bento cho con cái vào những năm đầu đi học. Công việc này có thể được coi là nan giải vì thường phải thực hiện vào đêm hôm trước và khi người con chuẩn bị đi học mới bắt đầu đem ra bày biện vào hộp. Vì người Nhật luôn đòi hỏi sự chu đáo và hoàn hảo nên một hộp cơm bento ngoài việc phải đủ chất và ngon miệng ra thì còn phải đảm bảo về mặt thẩm mỹ nên họ cũng vô cùng cầu kỳ trong khâu trình bày. Vậy nên cũng chẳng phải ngẫu nhiên mà người Nhật lại quan niệm rằng một bữa trưa của trẻ cũng nói lên điều gì đó về vị thế xã hội và cuộc sống gia đình của chúng.

5. Các loại bento chính của Nhật Bản

Người Nhật có rất nhiều loại bento khác nhau cho bạn thưởng thức vào nhiều dịp.

Đầu tiên là Makunouchi bento（幕の内弁当）, đây là một trong những loại phổ biến nhất. Nó có thể được tìm thấy trong các cửa hàng tiện lợi, chợ và cửa hàng bách hóa. Nó là bento truyền thống với cơm, umeboshi (một loại dưa muối), một lát cá hồi hun khói, trứng cuộn và một vài món khác.

Một loại bento rất đặc biệt Hinomaru Bento（日の丸弁当）là cơm quốc kỳ gồm có cơm trắng với 1 quả mơ Nhật ngâm rượu chính giữa.

Nếu như người Bỉ socola được dùng để nói lên tình yêu và Bỉ được coi là đất nước sản xuất socola ngon nhất thế giới thì người Nhật có Aisai bento（愛妻弁当）- loại bento được làm với tình cảm của những người vợ. Tất cả phụ nữ Nhật Bản đều biết cách chạm đến trái tim người đàn ông của họ thông qua đường dạ dày. Hộp cơm này thường có những món ăn vô cùng dễ thương, được làm theo cách đặc biệt và chứa thông điệp tình yêu ngọt ngào viết bằng furikake (một loại gia vị khô).

Ngoài ra còn có Kamameshi bento（釜飯弁当） được sáng tạo đặc biệt hơn một chút. Kama（釜） ở đây có nghĩa là nồi gốm hoặc sắt và meshi（飯） nghĩa là cơm, là một loại bento đặc sản của tỉnh Gunma. Nó đặc biệt bởi cơm được nấu với nồi đất nên khá ấm và giòn, ở trên có thịt hoặc hải sản, rau và một số loại hạt để trộn lẫn vào với nhau cùng với trái cây ăn kèm tạo nên một bữa ăn vô cùng ấm áp.

6. Mua hộp bento ở đâu

Nếu bạn đang ở Nhật Bản và muốn thử bắt tay vào sáng tạo những hộp cơm bento, bạn có thể đến Loft, ở đây có vô số hộp từ đơn giản đến phức tạp kèm theo các phụ kiện thời trang cho cả người lớn và trẻ em. Hay Muji, cửa hàng đồ gia dụng nổi tiếng với những thiết kế đơn giản nhưng vẫn đảm bảo tính thẩm mỹ. Cửa hàng đồng giá một trăm yên như Daiso cũng có rất nhiều hộp bento với những kích thước khiêm tốn.

Nếu bạn không ở Nhật Bản thì cũng đừng quá lo lắng. Bạn vẫn có thể tìm kiếm những hộp cơm bento tại các cửa hàng Daiso hay đặt hàng trên website của Amazon đó.

7. Làm hộp cơm bento cho gia đình thân yêu

Dù là tự làm hay được nhà máy sản xuất hàng loạt thì cơm hộp bento cũng tương đối giống nhau nhờ sử dụng các thực phẩm lành mạnh, tốt cho sức khỏe. Nhưng để làm thành công một hộp bento thì bạn phải là một người kiên nhẫn, tỉ mỉ, sáng tạo và đặc biệt là có thể đặt tình cảm của mình vào hộp cơm đó. Một hộp cơm bento không chỉ đơn thuần là một hộp cơm hộp mà qua đó nó còn gián tiếp thể hiện tình cảm của người làm ra nó với người ăn.

Một hộp cơm bento phải đảm bảo có đủ tinh bột, đạm và chất xơ với tỉ lệ theo thứ tự lần lượt là 4 - 2 - 1 như chúng tôi đã đề cập ở trên. Và đặc biệt có một quy tắc bất thành văn là hộp cơm của bạn phải có ít nhất một món ăn có màu như: đỏ, cam, vàng, xanh lá cây, trắng và đen.

Trong quá trình nấu nướng, tinh bột sẽ được chuẩn bị riêng, phần đạm sẽ được hầm, nướng hoặc chiên. Chất xơ như rau và trái cây có thể làm với số lượng lớn trước đỏ và để đông lạnh. Các món ăn sẽ được sắp xếp gọn gàng vào từng ngăn nhỏ để tránh trường hợp bị xê dịch không cần thiết khi di chuyển. Một lưu ý nho nhỏ rằng trước khi đóng nắp thì thức ăn bên trong phải được để nguội hoàn toàn để giảm nguy cơ phát sinh vi khuẩn.

Cơm hộp xuất hiện trên tất cả các nền ẩm thực trên thế giới. Nhưng riêng đối với xứ xở hoa anh đào thì nó đã trở thành nghệ thuật trang trí và trình bày món ăn. Đặc biệt nó còn đem đến muôn vàn sắc màu và sự sống động cho những bữa ăn vội vàng, qua đó truyền tải cái đẹp văn hóa vào những góc đời bình dị nhất. Bạn đã tự làm một bữa trưa với hộp cơm bento cho mình chưa? Thành phần yêu thích của bạn là gì? Hãy cùng chia sẻ cho chúng tôi biết với nhé!